Dijital dünyanın hızla geliştiği günümüzde web sitelerinin arama motorlarında üst sıralarda yer alması ve kullanıcı deneyimini en üst düzeye çıkarması büyük önem taşıyor. Bu noktada web sitenizin başarısını etkileyen kritik unsurlardan biri olan site haritası devreye giriyor.
Makale İçeriği
Site Haritası Nedir?
Teknik SEO’nun önemli bir parçası olan site haritası, bir web sitesinin tüm sayfalarının ve içeriklerinin düzenli bir şekilde listelendiği bir dosyadır. Bu dosya hem kullanıcılar hem de arama motorları için sitenizin yapısını anlamayı kolaylaştırır. Site haritaları, iki ana türde olabilir: XML (eXtensible Markup Language) ve HTML (HyperText Markup Language).
XML harita, özellikle arama motorları için oluşturulan bir dosyadır. Bu dosya, web sitenizin tüm URL’lerini ve bu URL’lere ait ek bilgileri içerir. Ek bilgiler arasında her bir sayfanın son güncellenme tarihi, değişim sıklığı ve önem derecesi gibi veriler bulunur. Bu tür haritalar, arama motoru botlarının sitenizi daha verimli bir şekilde taramasına ve indekslemesine yardımcı olur.
Site haritası doğrudan bir sıralama faktörü olmasa da arama motoru botlarının sitenizdeki URL’leri daha hızlı tarayıp keşfetmesine yardımcı olarak arama motoru sonuç sayfalarında (SERP) daha iyi sıralamalar elde etmenizi dolaylı olarak destekleyebilir.
HTML harita ise doğrudan kullanıcılar için tasarlanmış bir sayfadır. Bu harita, ziyaretçilerin sitenizde aradıkları bilgilere hızlıca ulaşmalarını kolaylaştırır. Genellikle web sitenizin ana sayfasında veya alt sayfalarından birinde bağlantı olarak bulunur ve sitenizin içeriğine dair genel bir bakış sunar.
Neden Önemlidir?
Site haritaları, arama motorlarının web sitenizi daha etkili bir şekilde tarayıp indekslemesini sağlar. Arama motoru botları, XML site haritalarını kullanarak sitenizin tüm sayfalarını hızlıca keşfeder ve indeksler. Bu, özellikle yeni eklenen veya güncellenen sayfaların daha çabuk fark edilmesini sağlar. Böylece SEO çalışmalarınız daha etkili olur ve daha iyi sıralamalar elde edebilirsiniz.
Ayrıca sitenizde sık sık güncellemeler yapıyorsanız site haritaları arama motorlarına bu değişiklikleri hızla bildirmenin etkili bir yoludur. Arama motorları, bu dosya aracılığıyla sitenizde yapılan değişiklikleri hızlıca fark eder ve bu sayfaları yeniden indeksler. Bu, özellikle dinamik içeriklere sahip siteler için önemlidir.
Medya Türlerine Göre Çeşitler
Farklı medya türleri için özel harita çeşitleri bulunmaktadır. Görseller, videolar ve Google Haberler içeriği için tasarlanmış site haritaları, bu tür içeriklerin daha etkili bir şekilde indekslenmesini sağlar.
Görsel
Görsel içeriğe sahip web siteleri, bu görsellerin arama sonuçlarında daha görünür hale gelmesi için görsel site haritası kullanabilir. Görsel site haritaları, görsellerin URL’lerini ve ilgili metadata bilgilerini (başlık, açıklama, lisans bilgisi gibi) arama motorlarına ileterek görsellerin doğru kategorilerde indekslenmesini sağlar. Özellikle e-ticaret sitelerinde ürün fotoğraflarının arama sonuçlarında öne çıkması için bu harita türü oldukça faydalıdır. Örneğin, bir moda sitesinde kullanılan görsellerin haritası sayesinde “kırmızı elbise” gibi spesifik aramalarda üst sıralarda yer alması sağlanabilir.
Video
Video içerik sunan platformlar ya da bu tür içeriklere sahip olan web siteleri için video site haritaları kritik bir öneme sahiptir. Bu haritalar, videoların URL’lerini, açıklamalarını, oynatma sürelerini, yayın tarihlerini ve diğer detayları arama motorlarına iletir. Böylece videoların arama sonuçlarında doğru bilgilerle gösterilmesi sağlanır. Örneğin, bir eğitim platformunda yayınlanan “Photoshop Eğitimi: Başlangıç Seviyesi” videosu, bu harita ile hem video sekmesinde hem de genel aramalarda daha kolay bulunabilir.
Google Haberler
Haber siteleri için özel olarak tasarlanmış olan Google Haberler site haritası, haber içeriklerinin Google Haberler sekmesine eklenmesini sağlar. Bu harita; haber başlıkları, yayın tarihi ve yazar bilgileri gibi detayları arama motorlarına sunar. Google, özellikle 48 saat içinde yayımlanan haberleri indekslediği için bu harita doğru yapılandırıldığında içerikler hızlı bir şekilde görünür hale gelir. Örneğin, bir teknoloji blogunda yayınlanan “2024 Yılının En İyi Akıllı Telefonları” başlıklı haber, bu harita sayesinde daha geniş bir okuyucu kitlesine ulaşabilir.
Site Haritalarında Hangi Sayfalar Bulunmalı?
Site haritasında yalnızca arama motorları için değerli ve indekslenmesi gereken içerikler yer almalıdır. Bu açıdan site haritasında yer almaması gereken içerikler:
- 404 hatası veren (kırık) linkler
- 301 yönlendirmesi yapılmış sayfalar
- 5xx sunucu hatası dönen URL’ler
- Canonical etiketi olmayan veya başka bir sayfayı canonical olarak işaret eden URL’ler
- Yinelenen (duplicate) içeriklere sahip sayfalar
- Zayıf içerikli sayfalar (low-quality content)
- İndekslenmeyecek şekilde yapılandırılmış parametreli URL’ler
- Dahili arama sonuç sayfaları
- robots.txt dosyasıyla taranması engellenmiş içerikler
- noindex etiketi taşıyan sayfalar
- Zaten başka bir XML site haritasında bulunan URL’ler
Site Haritası Nasıl Oluşturulur?
Site haritası oluşturmak, web sitenizin hem arama motorları hem de kullanıcılar tarafından daha iyi anlaşılmasını sağlamak için önemli bir adımdır. Bu aşamada 2 farklı yöntem karşınıza çıkar: manuel ve otomatik.
Bir site haritasını otomatik olarak oluşturursanız dinamik olur. Dinamik haritalar, web sitenizde yapılan değişiklikleri otomatik olarak algılayarak günceller. Bu tür haritalar, genellikle bir veritabanına bağlıdır ve site içerikleri değiştiğinde veritabanındaki bilgilerle senkronize olur. Dinamik site haritaları, PHP veya ASP gibi script dilleri kullanılarak oluşturulur ve sitenize eklediğiniz her yeni sayfa veya içerik otomatik olarak haritaya eklenir.
Öte yandan statik haritalar, manuel olarak oluşturulur ve güncellenir. Bu tür haritalar, belirli bir zaman diliminde oluşturulur ve içerik değişiklikleri olduğunda manuel olarak güncellenmesi gerekir. Statik site haritaları genellikle HTML veya XML formatında hazırlanır ve değişiklik yapıldığında site yöneticisinin elle müdahale etmesi gereklidir. Ancak bu durum, güncellemelerin gecikmesine ve içeriklerin arama motorları tarafından geç fark edilmesine yol açabileceği için SEO açısından önerilmez
Dinamik
WordPress ve Shopify gibi popüler içerik yönetim sistemlerinde dinamik site haritası oluşturma süreci oldukça basittir. Örneğin; WordPress, 5.5 sürümünden itibaren yerleşik olarak site haritası desteği sunmaktadır. Ayrıca daha gelişmiş özellikler için Rank Math SEO ve Yoast gibi popüler eklentilerle dinamik site haritaları kolayca oluşturulabilir.
Rank Math SEO
- Eklentiyi Yükleyin ve Etkinleştirin: WordPress yönetici panelinden Rank Math SEO eklentisini yükleyin ve etkinleştirin.
- Kurulum Sihirbazını Takip Edin: Eklentiyi ilk kez kurduğunuzda sizi bir kurulum sihirbazı karşılar. Burada temel SEO ayarlarını yapabilirsiniz.
- Ayarları Yapın: Rank Math SEO’nun ayarlar menüsünde “Site Haritası Ayarları” bölümüne gidin. Burada haritanızın hangi içerik türlerini içereceğini belirleyebilir ve haritanın URL’ini görebilirsiniz.
Yoast SEO
- Eklentiyi Yükleyin ve Etkinleştirin: WordPress yönetici panelinden Yoast SEO eklentisini yükleyin ve etkinleştirin.
- SEO Genel Ayarları: Eklenti etkinleştirildikten sonra Yoast SEO menüsünde “Genel” sekmesine gidin.
- Özellikler Sekmesi: “Özellikler” sekmesine geçin ve “XML Site Haritaları” seçeneğini etkinleştirin. Bu sayede Yoast SEO otomatik olarak dinamik bir harita oluşturur.
WordPress gibi Shopify da dinamik harita oluşturmayı yerleşik olarak destekler. Platform; mağazanızın tüm sayfalarını, ürünlerini, koleksiyonlarını ve blog gönderilerini otomatik olarak içeren bir XML harita oluşturur.
Manuel
Screaming Frog SEO Spider ile manuel harita oluşturmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Screaming Frog SEO Spider’ı açın ve taramak istediğiniz web sitesinin URL’ini girin.
- “Start” butonuna basarak taramayı başlatın.
- Tarama tamamlandıktan sonra üst menüden “Sitemaps” > “Create XML Sitemap” seçeneğine tıklayın.
- Varsayılan olarak yalnızca “200 OK” yanıtı veren HTML sayfaları haritanıza dahil edilir.
- Belirli sayfaları haritadan hariç tutmak istiyorsanız tarama tamamlandıktan sonra bu sayfaları seçip sağ tıklayarak “remove” seçeneğini kullanabilirsiniz.
- “lastmod” etiketini dahil etmek isteyip istemediğinizi belirleyin. Bu etiket, sayfanın son değiştirilme tarihini arama motorlarına bildirir.
- URL’lerin önem sırasını ve değişim sıklığını belirlemek için ilgili seçenekleri kullanın.
- Dosyanıza görselleri dahil edip etmeyeceğinizi seçin.
- Eğer sitenizde hreflang etiketleri kullanıyorsanız bu etiketleri de haritaya dahil edebilirsiniz.
- Tüm ayarları tamamladıktan sonra “Next” butonuna tıklayarak XML harita oluşturun ve bilgisayarınıza kaydedin.
Sitemap Nasıl Bulunur?
Bir web sitesinin sitemap dosyasını bulmak için genellikle birkaç basit yöntem kullanılır. En yaygın yol, sitenin ana URL’ine /sitemap.xml ekleyerek doğrudan dosyayı kontrol etmektir (ornek.com/sitemap.xml). Eğer robots.txt dosyasına doğrudan erişilemiyorsa tarayıcıda sitenin ana alan adının sonuna /robots.txt ekleyerek (ornek.com/robots.txt) bu dosyaya ulaşabilirsiniz. Robots.txt genellikle sitemap dosyasının bağlantısını içerir.
Haritayı Google’a Bildirme
Web sitenizin site haritasını Google’a bildirmek, arama motorunun sitenizi daha hızlı ve etkili bir şekilde taramasına yardımcı olur. Bunun için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Google hesabınızla Google Search Console’a giriş yapın.
- Haritanızı eklemek istediğiniz mülkü seçin.
- Sol taraftaki menüden “Site Haritaları” seçeneğine tıklayın.
- “Site haritası ekle” bölümüne dosyanızın URL’ini girin.
- URL’i girdikten sonra “Gönder” butonuna tıklayın.
- Gönderimden sonra haritanızın durumunu kontrol edebilirsiniz.
Haritayı Bing Webmaster Tools’a Ekleme
Web sitenizin site haritasını Bing’e eklemek için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Bing Webmaster Tools‘a giriş yapın.
- Haritayı eklemek istediğiniz siteyi seçin.
- Sol taraftaki menüden “Site Haritaları” seçeneğine tıklayın.
- Sağ üstteki “Site haritasını gönder” butonuna tıklayın.
- Açılan pop-up’ta site haritasının URL’ini girin ve “Gönder” butonuna tıklayın.
- Gönderimden sonra haritanızın durumunu kontrol edebilirsiniz.
Haritayı Yandex Webmaster Tools’a Ekleme
Web sitenizin site haritasını Yandex’e eklemek için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Yandex Webmaster Tools‘a giriş yapın.
- Haritayı eklemek istediğiniz siteyi seçin.
- Sol taraftaki menüden “Indexleme” ve ardından “Sitemap dosyaları” seçeneğine tıklayın.
- Üstteki “Sitemap dosyası ekle” alanının altına URL’i yapıştırın ve “Ekle” butonuna tıklayın.
- Gönderimden sonra haritanızın durumunu kontrol edebilirsiniz.
